Jakie reakcje związane ze wzrokiem można zaobserwować u dziecka?
Nadwrażliwość (mrużenie, zakrywanie, tarcie oczu pod wpływem światła, unikanie źródeł światła)
Niedowrażliwość (nadmierne zainteresowanie źródłami światła, słońcem, zainteresowanie lustrami, migającymi przedmiotami, preferowanie szybkiego ruchu)
Brak reakcji na światło
Prawidłowy
Jakie reakcje związane ze słuchem można zaoserwować u dziecka?
Nadwrażliwość (zatykanie uszu rękami, uciekanie od hałasów, strach, lęk przed burzą, silnym deszczem, zachowania awersyjne podczas mycia uszu, a nawet ich dotykaniem)
Niedowrażliwość (wydawanie głośnych okrzyków, „wytwarzanie” różnych hałasów, przysłuchiwanie się głośnym przedmiotom - np. suszarka, odkurzacz)
Biały szum (wsłuchiwanie się w ciche dźwięki wydawane przez siebie, kołysanie głową, przyjmowanie pozycji głową w dół, uderzanie się rękami w głowę i głową o różne powierzchnie)
Prawidłowy
Jakie reakcje związane ze smakiem można zaoserwować u dziecka?
Nadwrażliwość (preferowanie potraw o określonej konsystencji i smaku, niejadek, bardzo wybredny, jedzenie wybiórcze, nudności, jako reakcja na mocne wyraziste smaki)
Niedowrażliwość (niezróżnicowanie smaków i temperatury jedzenia, brak preferencji smakowych, ssanie własnych policzków i warg)
Jadanie rzeczy i produktów niejadalnych, lizanie, wkładanie do ust, wąchanie rzeczy niejadalnych)
Prawidłowy
Jakie reakcje związane z węchem można zaoserwować u dziecka?
Nadwrażliwość (wyczuwanie zapachów na dużą odległość, odruch wymiotny, mdłości na zapachy, niechęć do noszenia ubrań wypranych w określonych detergentach, zapach kosmetyków)
Niedowrażliwość (poszukiwanie silnych bodźców zapachowych, obwąchiwanie przedmiotów i ludzi)
Prawidłowy
Jakie reakcje związane z dotykiem można zaoserwować u dziecka?
Nadwrażliwość (awersyjne reakcje podczas kąpieli, mycia, czesania i obcinania włosów, unikanie niektórych ubrań, tkanin z których są zrobione np. sztywnych, unikanie fizycznego kontaktu (przytulania, dotykania))
Niedowrażliwość (poszukiwanie mocnego, silnego kontaktu, uderzanie o twarde powierzchnie, brak lub bardzo słaba reakcja na urazy, gryzienie, drapanie własnego ciała)
Prawidłowy
Czy dziecko reaguje na swoje imię, na głos bliskich osób?
brak reakcji dziecka
dziecko reaguje prawidłowo
Czy dziecko lubi jak czyta się mu książki?
dziecko niechętnie słucha, często zamyka książki lub zasłania usta czytającego
dziecko słucha z zaciekawieniem
Czy dziecko wskazuje palcem to, czego chce (np. zabawkę, która jest poza jego zasięgiem), lub umie wskazać znane mu przedmioty?
dziecko nie umie wskazywać i przynosić rodzicom żądanych przedmiotów
dziecko używa ręki osoby dorosłej w celu wskazania danego przedmiotu
dziecko pokazuje palcem na rzeczy, które go interesują
Czy dziecko używa prostych gestów (np. macha na pożegnanie)?
dziecko nie wykonuje prostych gestów
dziecko wykonuje typowe gesty
Czy pierwsze słowa dziecka były typowe? Czy ludzie z łatwością rozumieją mowę Twojego dziecka?
dziecko nie mówi wcale
dziecko mówiło, ale mowa zanikła
dziecko mówi
Czy dziecko powtarza reklamy telewizyjne, które usłyszało?
dziecko potrafi powtórzyć całą reklamę, bądź jej część
dziecko nie powtarza reklam
Czy dziecko stale powtarza te same sylaby, zaimki, zdania wypowiedziane przez inne osoby?
dziecko często powtarza te same słowa, sylaby, naśladuje mowę innych osób
raczej nie występują takie sytuacje
Czy dziecko potrafi bawić się w udawanie (np. opiekuje się lalkami, rozmawia przez telefon-zabawkę)?
brak u dziecka umiejętności naśladowania prostych czynności tj.: tulenie lali, karmienie lali, parkowanie autka, gotowanie, odkurzanie, zamiatanie
dziecko z chęcią bawi się w zabawy tzw. na niby
Czy dziecko potrafi bawić się w z innymi dziećmi w gry zespołowe (tj. berek, chowanego, ciuciubabcia), chęnie dołącza do zabawy z innymi dziećmi?
nie, dziecko unika takich zabaw
dziecko z chęcią bawi się w tego typu zabawy
Czy dziecko lubi poznawać nowe zabawy, czy bawi się tylko w te najbardziej ulubione?
dziecko ma swoje ulubione zabawy i nie lubi poznawać nowych zabaw
dziecko z chęcią poznaje nowe zabawy
Czy dziecko potrafi śmiać się głośno, radośnie?
Nie
Tak
Jeśli bliska osoba jest wyraźnie zasmucona, czy dziecko okazuje, że chce pocieszyć tę osobę (np. pogłaskać jej włosy, przytulić ją)?
dziecko nie reaguje na uczucia innych, nie potrafi współodczuwać takich emocji jak: radość, smutek, gniew czy ból
dziecko z łatwością rozpoznaje i współodczuwa emocje bliskich osób
Jak łatwo jest uzyskać kontakt wzrokowy z dzieckiem?
trudno uzyskać kontakt wzrokowy, dziecko często zasłania oczy, odwraca twarz, zerka kątem oka lub też patrzy nieobecnym wzrokiem tj. jak przez szybę
kontakt wzrokowy z dzieckiem jest krótki, często wymuszony
kontakt wzrokowy z dzieckiem jest prawidłowy, dziecko często patrzy na twarz rozmówcy
Jaki jest kontakt fizyczny dziecka z drugą osobą (wyciąga rączki na widok matki, a może broni się przed przytulaniem, wręcz sztywnieje lub wiotczeje)?
dziecko nie lubi się przytulać, a gdy jest brane na ręce wygina się i sztywnieje
zachowanie dziecka jest prawidłowe
Czy dziecko lubi bawić się z dziećmi, a może woli zabawy w samotności?
nie, bawi się samo, często ignoruje innych
lubi spędzać czas z innymi dziećmi
Czy dziecko przynosi przedmioty, o które się go poprosi?
Nie, raczej nie wykonuje poleceń, nie przynosi przedmiotów
Tak, z łatwością wykonuje tego typu polecenia
Jak dziecko reaguje na zakazy, pochwały?
dziecko nie reaguje na tego typu uwagi ze stony drugiej osoby
dziecko reaguje na pochwały, rozumie zakazy i stara się je zakochywać
Czy sprawność ruchowa jest rozwinięta prawidłowo?
raczej nie, dziecko ma trudności z koordynacją ruchową
tak, dziecko lubi biegać, skakać
Czy wchodzenie na miejsca wysoko położone, niebezpieczne, ciasne (np. drzewa, zewnętrzne parapety, ciasne kąta) jest nagminne?
tak, dziecko bardzo często wchodzi w takie miejsca, nie ma lęku wysokości
raczej takie sytuacje nie występują
Jak zachowuje się dziecko kiedy jego codzienny rozkład zajęć ulega zmianie?
denerwuje się, nie umie odnaleźć się w nowym schemacie dnia
schemat dnia nie wpływa na zachowanie dziecka
Czy dziecko potrafi podporzadkować się regułom (np. podczas zabawy spokojnie czeka na swoją kolej, z chęcią pokazuje swoje zabawki, dzieli się zabawkami z innymi)?
dziecko nie potrafi się podporządkować, nie rozumie co to są reguły
dziecko rozumie i podporządkowuje się regułom
Podczas wykonywania różnych zajęć dziecko potrafi skupić swoją uwagę na wykonywanej czynności?
dziecko nie potrafi skupić uwagi
podczas wykonywania czynności jego skupienie jest tak silne, że nie zwraca uwagi co dzieje się w jego otoczeniu
dziecko potrafi skupić swoją uwagę na wykonywanej czynności ale nie jest ona zbyt silna
Czy dziecko rozumie pojęcia abstrakcyjne, jego wyobraźnia jet prawidłowo rozwinięta?
nie, często nie rozumie wypowiedzianych słów, zachowań
dziecko rozumie, jego wyobraźnia jest prawidłowo rozwinięta
Czy dziecko umie prawidłowo posługiwać się przedmiotami?
dziecko w niewłaściwy sposób wykorzystuje przedmioty, np. bawi się samochodzikiem wpatrując się w jego koła lub odwraca samochód i rusza kołami – może to trwać bardzo długo-kilka godzin
dziecko właściwie posługuje się przedmiotami, np. wie, że podczas zabawy samochodem należy nim jeździć
Czy dziecko przywiązuje się do przedmiotów?
tak, często przywiązanie to jest bardzo silne, dziecko posiada ulubione rzeczy, a zgubienie którejś z nich powoduje gniew i rozpacz
dziecko ma swoje ulubione przedmioty ale nie integruje się z nimi zbyt silnie, nie występuje panika, gdy któraś rzecz zgubi się
Czy dziecko zachowuje się natrętnie, zakłóca spokój innym osobom, narusza cielesność innych (np. szturcha, ciąga za ubrania, ociera się, obwąchuje innych, zadaje wciąż te same pytania, bądź pytania niedyskretne?
bardzo często zauważalne są takie zachowania u dziecka
takie zachowania występują bardzo rzadko
Czy dziecko nieustannie powtarza te same czynności (np. skacze, klaszcze, chodzi na palcach, chodzi w kółko, trzepocze rękami, trzaska drzwiami)?
bardzo często zauważalne są takie zachowania
takie zachowania występują bardzo rzadko
Czy dziecko samo potrafi tworzyć scenariusze zabaw?
nie potrafi wymyślać przebiegu, scenariuszy zabaw
robi to bardzo często, ma bogatą wyobraźnię
Jak długo można utrzymać zainteresowanie Twojego dziecka kręcącymi się przedmiotami (np. pralka, elektryczny wiatrak, zabawki z kołami)?
bardzo często wpatruje się w wirujące przedmioty, zmieniające się obrazy
nie występuje nadmierne wpatrywanie się w poruszające się przedmioty
Jak dziecko reaguje na zmiany w otoczeniu (np. inna trasa podczas podróży samochodem)?
dziecko potrafi silnie zareagować nawet na małą zmianę; gdy coś nie idzie po ich myśli lub nie umieją zrobić danej rzeczy, zaczynają reagować złością, krzykiem, a nawet i kopaniem
dziecko nie reaguje zbytnio na zmiany
Czy dziecko reaguje agresją wobec przedmiotów, które używa?
tak, agresja występuje
raczej nie reaguje agresywnie
Czy dziecko reaguje agresją wobec ludzi?
tak, agresja występuje
raczej nie reaguje agresywnie
Czy występuje u dziecka autoagresja?
tak, występują zachowania tj. dziecko gryzie się, szczypie, wyrywa sobie włosy, wkłada palce do oczu
raczej nie występuje
Czy dziecko ma trudności ze spaniem?
tak, sen jest bardzo krótki, trwa czasem kilkanaście, bądź kilkadziesiąt minut
śpi, ale często się budzi
sen jest prawidłowy, potrafi przespać całą noc
Czy dziecko raczkuje/raczkowało?
nie, dziecko nie raczkuje/nie raczkowało, raczkowanie jest/było nieprawidłowe, często raczej suwa/suwało się po podłodze
raczkowanie nie jest prawidłowe
tak, dziecko raczkuje/raczkowało prawidłowo
Czy dziecko wstało na nogi szybciej niż inne dzieci?
tak, dziecko wstało bardzo szybko, mając kilka miesięcy
nie, okres wstawania na nogi nie odbiegał od okresu innych dzieci